Οι μη βιώσιμες πόλεις είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Από το 2007 περισσότερος από το μισό παγκόσμιο πληθυσμό ζει σε πόλεις και το ποσοστό αυτό προβλέπεται να αυξηθεί στο 60% έως το 2030, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 70% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα και πάνω από το 60% της χρήσης φυσικών πόρων. Η ταχεία αστικοποίηση έχει ως αποτέλεσμα έναν αυξανόμενο αριθμό κατοίκων παραγκουπόλεων, ανεπαρκείς και υπερφορτωμένες υποδομές και υπηρεσίες, επιδείνωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μη προγραμματισμένη αστική επέκταση, ενώ με το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19 επιβαρύνονται ακόμα περισσότερο, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο τη δημόσια υγεία, αλλά και την οικονομία και τον ιστό της κοινωνίας.  

Το σύνθημα «Make cities inclusive, safe, resilient and sustainable» (11ος στόχος του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη) θα μπορούσε να νοηματοδοτήσει έναν παγκόσμιο κοινό στόχο για κάθε πολιτεία.

Ωστόσο, παρά τα ανησυχητικά στοιχεία και τα επιβεβαιωμένα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις τόσο στην ψυχική και σωματική υγεία των ανθρώπων όσο και στη βιωσιμότητα του πλανήτη, λίγες ενέργειες γίνονται για τη διαχείριση του προβλήματος, το μετριασμό των επιπτώσεων, καθώς και την αλλαγή μοντέλου ανάπτυξης πόλεων και κατοικίας.

Επιμέρους στόχοι

Στόχος εκπαιδευτικού προγράμματος "ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: Τέχνη για τη ζωή", πέρα από τη γνώση του προβλήματος, είναι να εμπνεύσει τους μαθητές να εκφραστούν καλλιτεχνικά πάνω στο ζήτημα των μη βιώσιμων πόλεων, να δημιουργήσουν έργα τέχνης που να αναδεικνύουν τα προβλήματα που μαστίζουν τις σύγχρονες πόλεις, με σκοπό            να τα χρησιμοποιήσουν για να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο προς την κατεύθυνση της επίλυσης των προβλημάτων αυτών. 

Υλοποίηση του προγράμματος 

Η εκπαιδευτική πρακτική που εφαρμόζεται προωθεί τη μάθηση που στηρίζεται στην έρευνα (διερευνητική μάθηση) και τη συνοικοδόμηση της γνώσης των μαθητών/τριών μέσω γόνιμης συνεργασίας, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τους συμμαθητές/τριες και τους/τις εκπαιδευτικούς τους (συνεργατική μάθηση).

Η διδακτική προσέγγιση της μάθησης γίνεται με τη μέθοδο της επίλυσης προβλήματος, μέσω της βιωματικής εμπειρίας, και περιλαμβάνει εκπόνηση σύνθετων (ατομικών-ομαδικών) αυθεντικών δραστηριοτήτων, υλοποίηση εργαστηρίων κατασκευών/δημιουργικής έκφρασης και παρουσιάσεις διάχυσης αποτελεσμάτων, που ωθούν το μαθητή να διερευνά πραγματικές καταστάσεις, να εγείρει ερωτήματα, να πειραματίζεται, να συλλέγει, να αναλύει και να αξιολογεί ποικίλα δεδομένα-πηγές, να διατυπώνει υποθέσεις, να σκέφτεται και να δρα ως επιστήμονας.

Παράλληλα με τη διαθεματική, διεπιστημονική και βιωματική προσέγγιση χρήσιμων και απαραίτητων γνώσεων γύρω από το ζήτημα της βιωσιμότητας των σύγχρονων πόλεων, μέσω του εκπαιδευτικού προγράμματος επιδιώκεται η ανάπτυξη και η καλλιέργεια ισχυρών γνωστικών, μεταγνωστικών, κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων που θα επιτρέψουν στους μαθητές/τριες να γίνουν ανεξάρτητα σκεπτόμενοι και ενεργοί πολίτες του 21ου αιώνα, καθώς και η ανάπτυξη και καλλιέργεια κριτικής και δημιουργικής σκέψης και της καινοτομίας μέσω παραγωγής πρωτότυπων ιδεών και λύσεων.

Η εκπαιδευτική πρακτική ενσωματώνει ψηφιακές τεχνολογίες, καλλιεργεί περιβάλλοντα μάθησης που έχουν αναπτυχθεί μέσω υπολογιστή, χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία για την επίτευξη των διδακτικών στόχων και γενικότερα προωθεί την ηλεκτρονική-τεχνολογικά υποστηριζόμενη μάθηση, αξιοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία ως ένα δυναμικό και διαδραστικό εργαλείο εμπλουτισμού της μαθησιακής διαδικασίας.

Οι φάσεις υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος, βάσει της διδακτικής προσέγγισης με τη μέθοδο της επίλυσης προβλήματος, είναι οι εξής:

1. Προσδιορισμός/εστίαση και οριοθέτηση του προβλήματος-αποσαφήνιση εννοιών
2. Έρευνα γύρω από το πρόβλημα και τεκμηρίωση των στοιχείων που συμβάλλουν σε αυτό
3. Ανακάλυψη και ανάπτυξη πιθανών λύσεων
4. Επιλογή βέλτιστης λύσης
5. Εφαρμογή – σύνθεση της νέας πρότασης
6. Έλεγχος και αξιολόγηση της πρότασης
7. Επικοινωνία και διαμοιρασμός της πρότασης - ανατροφοδότηση
8. Αναστοχασμός και επανασχεδιασμός

Το πρόγραμμα είναι εγκεκριμένο από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) και μπορεί να υλοποιηθεί:

• Από τους εκπαιδευτικούς του ΚΠΕ Μεσολογγίου σε σχολικές ομάδες μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στο πλαίσιο των διδακτικών παρεμβάσεων και επισκέψεων. 
• Από τους εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στους μαθητές τους, στο πλαίσιο: 

• Των εργαστηρίων δεξιοτήτων
• Υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων και συνεργασιών εκτός διδακτικού ωραρίου
• Διδασκαλίας γνωστικών αντικειμένων και διδακτικών ενοτήτων, στο  πλαίσιο της διαθεματικότητας και διεπιστημονικότητας, σε σύνδεση με θεματικές ενότητες σχολικών μαθημάτων του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών και ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων σε γνωστικά αντικείμενα και διδακτικές ενότητες των σχολικών μαθημάτων ώστε να διδαχτούν παράλληλα
• Δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
• Υλοποίησης Προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική εγκύκλιο του Υ.ΠΑΙ.Θ.
• Στήριξης της διδασκαλίας κατά την πιλοτική εφαρμογή των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών (π.χ. Βιολογίας, Γεωλογίας-Γεωγραφίας)

 Το ΚΠΕ Μεσολογγίου, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μπορεί να υποστηρίξει την υλοποίηση του προγράμματος:

• Εξ αποστάσεως, σύγχρονα ή ασύγχρονα, με την υποστήριξη των τεχνολογιών του διαδικτύου
• Διά ζώσης, στο χώρο του ΚΠΕ ή στη σχολική τάξη
• Με μικτή μάθηση, που συνδυάζει τη διά ζώσης και την εξ αποστάσεως μάθηση με την υποστήριξη των τεχνολογιών του διαδικτύου

ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ - ΦΟΡΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ 

Το πρόγραμμα «ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: τέχνη για τη ζωή» απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο - Λύκειο) και μπορεί να υλοποιηθεί από εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων. Οι εκπαιδευτικοί που επιθυμούν να υλοποιήσουν το πρόγραμμα με τους μαθητές τους μπορούν να υποβάλλουν την αίτησή τους εδώ, συμπληρώνοντας την ΑΙΤΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ-ΦΟΡΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (πατήστε εδώ για να ανοίξετε την Αίτηση Συμμετοχής). Όσοι εντάξουν το πρόγραμμα στο πλαίσιο των προγραμμάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων θα υποβάλουν συμπληρωματικά την αίτησή τους και στον/στην Υπεύθυνο/η Περιβαλλοντικής Εκπ/σης ή Αγωγής Υγείας ή Σχολικών Δραστηριοτήτων σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη σχετική εγκύκλιο του Υ.ΠΑΙ.Θ. με την έκδοσή της.

​Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, είναι απαραίτητο να αποστέλλεται στο Κ.Ε.ΠΕ.Α./Κ.Π.Ε. Μεσολογγίου το παραγόμενο υλικό από την υλοποίησή του. Το παραγόμενο υλικό θα πρέπει να φέρει το λογότυπο του σχολείου και το λογότυπο του Κ.Ε.ΠΕ.Α./Κ.Π.Ε. Μεσολογγίου (πατήστε εδώ για να κάνετε λήψη), καθώς και την αναφορά: «Το παρόν δημιουργήθηκε στο πλαίσιο υλοποίησης του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης/Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία του Κ.Ε.ΠΕ.Α./Κ.Π.Ε. Μεσολογγίου με τίτλο "ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: τέχνη για τη ζωή", το οποίο υλοποίησε το σχολείο μας το σχολικό έτος 2023-2024».

Εκπαιδευτικό υλικό 

Το ΚΠΕ Μεσολογγίου, στο πλαίσιο υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος "ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: Τέχνη για τη ζωή", έχει εκπονήσει αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό. Στο εκπαιδευτικό υλικό μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται η φιλοσοφία του προγράμματος, καθώς και μια σειρά από προτεινόμενες δραστηριότητες και ο τρόπος που υλοποιούνται. Το εκπαιδευτικό υλικό είναι διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή (pdf).   

Μπορείτε να δείτε το εκπαιδευτικό υλικό και να κάνετε λήψη, πηγαίνοντας στα συνημμένα αρχεία (στο τέλος αυτής της σελίδας).

Μπορείτε να δείτε το εκπαιδευτικό υλικό σε μορφή Online Flipbook πατώντας εδώ.

Μπορείτε να δείτε την έγκριση του εκπαιδευτικού υλικού στα συνημμένα αρχεία (στο τέλος αυτής της σελίδας).