ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ

Σκοποί του Δικτύου

Ως μια επί μέρους δράση που καλείται να υποστηρίξει την Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία, το Δίκτυο έρχεται να συμβάλει προς την επίτευξη του σκοπού της Εκπαίδευσης αυτής, να αναπτύξει δηλαδή στους συμμετέχοντες γνώσεις, αξίες, δεξιότητες ώστε να αντιληφθούν την πολυπλοκότητα του κόσμου που ζουν και να συμμετέχουν σε αποφάσεις για τα σημαντικά ζητήματα του πλανήτη, ατομικά ή συλλογικά, τοπικά ή ευρύτερα, με σκοπό ένα βιώσιμο μέλλον. Επίσης, να βοηθήσει τους συμμετέχοντες ώστε να είναι ικανοί όχι να προσαρμόζονται σε επιταγές άλλων, αλλά να οραματίζονται και να διαμορφώνουν το δικό τους παρόν και μέλλον, προστατεύοντας τα δικαιώματα των γενεών που θα ακολουθήσουν, με βάση τις αρχές της κοινωνικής και οικολογικής αλληλεγγύης στο χώρο και το χρόνο, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.

Ειδικότερα, στους σκοπούς του Δικτύου είναι:

• Να γνωρίσουν οι ομάδες το φυσικό περιβάλλον των αλυκών και να εννοήσουν τις αλυκές ως αναπόσπαστο κομμάτι ενός ευρύτερου οικοσυστήματος όπου εντάσσονται. Να κατανοήσουν σχέσεις αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης ανθρώπου και περιβάλλοντος που αναπτύσσονται στο συγκεκριμένο πεδίο, να κατανοήσουν το φυσικό περιβάλλον στο σύνολό του αλλά και τη θέση, το ρόλο και την ευθύνη του ανθρώπου μέσα σ’ αυτό, προσεγγίζοντας τα περιβαλλοντικά θέματα που σχετίζονται με τις αλυκές στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας προοπτικής, δίνοντας παράλληλα βαρύτητα και στις τοπικές ιδιαιτερότητες.
• Να συνδέσουν την παραγωγική δραστηριότητα των αλυκών με τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά και τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής όπου αναπτύσσονται και να εννοήσουν την αξία και τη μοναδικότητα της ιδιαίτερης δυναμικής κάθε τόπου, που μπορεί να υποστηρίξει συγκεκριμένες παραγωγικές δραστηριότητες, στις οποίες ο άνθρωπος δύναται να επενδύσει αλλά με όρους αειφορίας.
• Να αναδειχθούν οι αλυκές ως ύψιστη περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική αξία καθώς και βασικό στοιχείο του τοπικού περιβάλλοντος όπου εντάσσονται, μια και οι αλυκές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας της περιοχής που βρίσκονται. Σκοπός του προγράμματος είναι να γνωρίσουν οι ομάδες το ρόλο που διαδραμάτισαν οι αλυκές στη ζωή του ντόπιου πληθυσμού, τη θέση που κατέχουν σήμερα αλλά και το ρόλο που μπορούν να παίξουν στο μέλλον.
• Να αναδειχθεί ο ρόλος των τοπικών και εθνικών προϊόντων στην εποχή της παγκοσμιοποιημένης αγοράς και της σύγχρονης οικονομικής κρίσης.
• Να καλλιεργήσει στις ομάδες κοινωνικές αξίες και ενδιαφέρον για το περιβάλλον των αλυκών, ώστε να δημιουργηθούν τα απαραίτητα κίνητρα που θα τις ενεργοποιήσουν προς την κατεύθυνση της διαφύλαξής τους. Επίσης, να αναπτύξει κώδικα συμπεριφοράς τόσο απέναντι στην ομάδα όσο και απέναντι στο περιβάλλον των αλυκών, προτάσσοντας τις αξίες ως βασικό κριτήριο στις ανθρώπινες δράσεις.
• Να καλλιεργήσει ικανότητες αξιολόγησης των ανθρώπινων παρεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον και των μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία του, καθώς επίσης και ικανότητες λήψης αποφάσεων.
• Να καλλιεργήσει δεξιότητες για συμμετοχή σε δράσεις προς την κατεύθυνση της επίλυσης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.
• Να γνωρίσουν οι ομάδες τη φύση με όλες τις αισθήσεις, να την αντιληφθούν ως μέτρο και όριο, ως πηγή ζωής και αρμονίας, ως μόνης δύναμης που μπορεί να ορίσει την ποιότητα ζωής και την ανθρώπινη ευτυχία, αλλά και να ενισχύσει τους δεσμούς των ομάδων με τη φύση όχι μόνο μέσα από τη γνώση αλλά και μέσα από τη χαρά της παρατήρησης και της έρευνας, της συνεργασίας και της δημιουργίας.
• Η επιστημονικά και παιδαγωγικά τεκμηριωμένη στήριξη των προγραμμάτων Π.Ε. σχετικής θεματολογίας που εκπονούνται στα σχολεία της χώρας.
• Η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού σχετικής θεματολογίας.

Στόχοι του Δικτύου

• Να αποκτήσουν οι ομάδες βασικές γνώσεις για τους υγρότοπους, τις λειτουργίες που επιτελούν, την αξία τους και επομένως την ανάγκη προστασίας τους από τις πιέσεις που υφίστανται.
• Να εννοήσουν τις αλυκές ως έναν ξεχωριστό τύπο υγροτόπων, μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας, που υποστηρίζει πλούσια βιοποικιλότητα.
• Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τη δομή και λειτουργία των αλυκών (παραδοσιακών και σύγχρονων).
• Να καταγράψουν γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά και κλιματολογικές συνθήκες στις περιοχές που αναπτύσσονται αλυκές.
• Να καταγράψουν τη διαχρονική δράση του ανθρώπου στα παράκτια οικοσυστήματα για την παραγωγή αλατιού και να συλλέξουν πληροφοριακό υλικό για τις αλυκές (κάθε ομάδα για τη δική της αλυκή), το οποίο μπορεί να αφορά στο φυσικό περιβάλλον, την κοινωνία, την οικονομία, την ιστορία και τον πολιτισμό κάθε τόπου (βιβλιογραφικό υλικό, αρχειακό υλικό, φωτογραφίες, συμβόλαια, έγγραφα, μουσειακές συλλογές, άρθρα, βίντεο, συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, κλπ.).
• Να διερευνηθεί ο βαθμός επίδρασης των αλυκών στην περιβαλλοντική-κοινωνική-οικονομική-ιστορική-πολιτισμική ταυτότητα της περιοχής ένταξής τους και να καταγραφούν συγκεκριμένες επιδράσεις που ασκήθηκαν.
• Να καταγράψουν χρήσεις του αλατιού.
• Να συσχετίσουν τη χρήση του αλατιού με τις διατροφικές συνήθειες κάθε τόπου και την υγεία.
• Να καταγράψουν «δρόμους του αλατιού» αλλά και παράπλευρα «δάνεια» που διακινούνταν από τόπο σε τόπο καθώς και «συσχετισμούς» που δημιουργούνταν με την εμπορία του αλατιού.
• Να καταγράψουν και να διερευνήσουν προβλήματα που παρατηρούνται στον υγρότοπο των αλυκών ή σχετίζονται με τη λειτουργία των αλυκών ή την εμπορία του αλατιού.
• Να συλλέξουν νόμους, προεδρικά διατάγματα, διατάξεις, εγκυκλίους, γνωμοδοτικές αποφάσεις, δημοτικές αποφάσεις, συλλογικές αποφάσεις, νομικά κείμενα, διακηρύξεις, κλπ. που αφορούν σε θέματα που σχετίζονται με τις αλυκές και το αλάτι, και να γνωρίσουν τους φορείς που έχουν την ευθύνη διαχείρισης της αλυκής ή σχετίζονται με κάποιο τρόπο με αυτή.
• Να εντοπίσουν και να καταγράψουν τα διαφορετικά κίνητρα και κριτήρια στη λήψη αποφάσεων κάθε φορέα ή ομάδας, και να αντιληφθούν το σημαντικό ρόλο που παίζουν οι διαφορετικές πεποιθήσεις και αξίες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που σχετίζονται με τη διαχείριση των αλυκών και του αλατιού.
• Να διαμορφώσουν ένα σχέδιο δράσεων για την προστασία της περιοχής των αλυκών και τη διασφάλιση της αξίας ενός πολύτιμου τοπικού προϊόντος και εθνικού αγαθού.
• Να σχεδιάσουν ένα μοντέλο ανάπτυξης των αλυκών (κατά περίπτωση και κατά περιοχή) με εναλλακτικές προτάσεις και να προτείνουν τρόπους αειφορικής διαχείρισής τους.
• Να λειτουργήσει το Δίκτυο ως πεδίο έκφρασης της δημιουργικής σκέψης των μαθητών και διοχέτευσης της συσσωρευμένης ενέργειας που υπάρχει στη σχολική ηλικία, επίσης ως προπαιδεία για την ενήλικη πραγματικότητα, η οποία απαιτεί κριτική αξιολόγηση, αναπτυγμένες και καλλιεργημένες δεξιότητες και στάσεις που θα μπορέσουν να οδηγήσουν τους μαθητές στην ενσυνείδητη λήψη αποφάσεων και σε ώριμες συμπεριφορές γύρω από προβλήματα που αφορούν στο περιβάλλον.
• Να ασκηθούν οι συμμετέχοντες στο Δίκτυο στην ομαδική εργασία, στη συλλογή και τη σύνθεση πληροφοριών, στη βιωματική μάθηση, στην παρατήρηση και την «αποκωδικοποίηση» της φύσης, στη χρήση εποπτικών μέσων και εργαστηριακών οργάνων.
• Η δημιουργία ενός δικτυακού τόπου που α) θα συγκεντρώσει πληροφοριακό υλικό για τις αλυκές της χώρας και το αλάτι, φιλοδοξώντας σε βάθος χρόνου να καλύψει κάθε άξονα προσέγγισης των δύο αυτών θεματικών εννοιών, β) θα φιλοξενήσει παιδαγωγικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές διαδικασίες στο πλαίσιο μιας Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία, και γ) θα λειτουργήσει σε ένα άλλο επίπεδο ως πλατφόρμα επικοινωνίας (ανταλλαγής γνώσεων, απόψεων και εμπειριών) στο πλαίσιο μιας οργανωμένης κοινότητας (Συντονιστική Επιτροπή, Παιδαγωγική Ομάδα, συνεργαζόμενα ΚΠΕ, Υπεύθυνοι Σχολικών Δραστηριοτήτων, Σχολικές Ομάδες).